Đơn hàng vừa chốt, kẻ lạ đã gọi: Kịch bản lừa đảo từ rò rỉ thông tin cá nhân

Thời gian gần đây, tình trạng lộ lọt thông tin cá nhân từ các đơn hàng khi mua sắm online đang có xu hướng gia tăng, kéo theo hàng loạt phiền toái và rủi ro về lừa đảo, chiếm đoạt tài sản.

Nhiều người dân phản ánh chỉ vài giờ sau khi đặt mua hàng qua mạng, đã nhận được cuộc gọi từ người tự xưng là "shipper". Đối tượng đọc đúng tên, địa chỉ, món hàng và số tiền, yêu cầu chuyển khoản trước một phần vì "đơn hàng cần xác nhận". CATP Hà Nội cho biết, đã tiếp nhận một số vụ việc người dân bị giả danh shipper lừa chuyển tiền cọc hoặc thông báo trúng thưởng dựa trên thông tin đơn hàng bị lộ.

Không chỉ dừng lại ở các chiêu trò lừa đảo đơn lẻ, thông tin cá nhân bị rò rỉ còn có thể bị lợi dụng vào nhiều mục đích phức tạp hơn: từ phân tích hành vi tiêu dùng trái phép, gửi thư rác, quảng cáo không mong muốn, đến việc dựng nên các cuộc tấn công có chủ đích như đánh cắp tài khoản ngân hàng, mạng xã hội nhằm chiếm đoạt tài sản.

Theo Phòng An ninh mạng và phòng chống tội phạm sử dụng công nghệ cao (CATP Hà Nội), việc lộ lọt thông tin chủ yếu xuất phát từ việc các bên liên quan – sàn thương mại điện tử (TMĐT), đối tác vận chuyển, thậm chí người dùng – chưa thực hiện nghiêm các biện pháp bảo mật. Đơn vị này đưa ra một số khuyến cáo:

Đối với các sàn TMĐT và đối tác:

- Tăng cường bảo mật hệ thống: Thường xuyên rà soát, vá các lỗ hổng bảo mật, mã hóa dữ liệu khách hàng, đặc biệt là các thông tin nhạy cảm liên quan đến đơn hàng.

- Siết chặt quản lý đối tác: Yêu cầu các đối tác bán hàng và đơn vị vận chuyển tuân thủ nghiêm ngặt các quy định về bảo mật thông tin khách hàng. Có chế tài xử lý nghiêm các trường hợp vi phạm.

- Nâng cao nhận thức cho nhân viên: Đào tạo và phổ biến quy định bảo mật thông tin cho toàn bộ nhân viên, đặc biệt là đội ngũ giao hàng.

- Minh bạch hóa chính sách: Công khai, rõ ràng các chính sách thu thập, sử dụng và bảo vệ thông tin cá nhân của khách hàng.

- Hỗ trợ khách hàng: Xây dựng kênh tiếp nhận và xử lý nhanh chóng các phản ánh của khách hàng về việc lộ lọt thông tin.

Đối với người tiêu dùng:

- Cẩn trọng khi nhận hàng: Luôn kiểm tra kỹ thông tin người giao, đối chiếu với thông tin đơn hàng trên ứng dụng. Không vội vàng thanh toán hay cung cấp thông tin cá nhân nếu có nghi ngờ. Liên hệ trực tiếp với người bán hoặc tổng đài của sàn TMĐT để xác minh.

- Bảo mật tài khoản: Sử dụng mật khẩu mạnh, phức tạp và khác nhau cho các tài khoản mua sắm. Kích hoạt các biện pháp xác thực hai yếu tố.

- Hạn chế chia sẻ công khai: Không chia sẻ hình ảnh, thông tin chi tiết đơn hàng lên mạng xã hội.

- Xử lý bao bì cẩn thận: Xé nhỏ hoặc làm mờ thông tin cá nhân trên gói hàng trước khi vứt bỏ.

- Cập nhật thông tin: Theo dõi các cảnh báo từ cơ quan chức năng và các chuyên gia an ninh mạng về các hình thức lừa đảo mới.

- Thông báo khi có sự cố: Nếu nghi ngờ thông tin cá nhân bị lộ hoặc bị lừa đảo, cần nhanh chóng thông báo cho sàn TMĐT, đơn vị vận chuyển và trình báo cơ quan công an để được hỗ trợ.