Nụ cười bên xác ô tô và loạt đồng hồ tiền tỷ: Khi dân mạng trở thành "người phán xử" quan tham Trung Quốc

Thời báo Hoàn cầu (Trung Quốc) vào năm 2012 đưa tin, khi quan chức địa phương Dương Đại Tài vội vã đến hiện trường vụ tai nạn giao thông chết người để giám sát công tác cứu hộ ở thành phố Diên An, tỉnh Thiểm Tây, phía Tây Bắc Trung Quốc vào một ngày tháng 8/2012, ông ta không ngờ rằng mình sẽ sớm hứng chịu sự chỉ trích của công chúng.

Những bức ảnh cho thấy vị quan chức bụng phệ đang nở nụ cười trước đống đổ nát của một chiếc xe buýt giường nằm hai tầng đâm vào một xe bồn chở methanol đã sớm đặt ra câu hỏi về việc ông ta có thể vô cảm đến mức nào, khi cười toe toét trước sự mất mát của 36 sinh mạng.

Theo Thời báo Hoàn cầu, đó chỉ là sự khởi đầu của một "cơn bão". Trong cuộc truy lùng trên mạng sau đó, một ví dụ về những gì thường được gọi là "tìm kiếm thịt người" ở Trung Quốc, những cư dân mạng vốn tức giận với thái độ của Dương Đại Tài không chỉ phát hiện ra chức vụ của ông ta - giám đốc cơ quan quản lý an toàn lao động của Thiểm Tây - mà còn bắt gặp những bức ảnh ông ta đeo một loạt đồng hồ đắt tiền.

Cuộc săn lùng bắt đầu

Những bức ảnh được chia sẻ trực tuyến một ngày sau vụ tai nạn cho thấy Dương Đại Tài đeo năm chiếc đồng hồ khác nhau vào những dịp khác nhau, mỗi chiếc đều mang thương hiệu nổi tiếng.

Tôn Đa Phi - giám đốc điều hành trang web chuyên bán các sản phẩm xa xỉ 5lux.com của Trung Quốc - đã công bố trên kênh Weibo của trang tin Sina (Trung Quốc) kết quả đánh giá từ một chuyên gia về năm chiếc đồng hồ của Dương.

Theo bà Tôn, chiếc đồng hồ đắt nhất là Vacheron Constantin - một thương hiệu xa xỉ của Thụy Sĩ - ước tính có giá trị từ 200.000 đến 400.000 nhân dân tệ (RMB, tương đương 720 triệu – 1,4 tỷ VNĐ).

Bài đăng đã được chia sẻ gần 15.000 lần.

"Bài đăng đã thu hút sự chú ý của rất nhiều người vì nhiều người trong xã hội lo ngại về tính minh bạch về tài sản của các quan chức", Tôn nói với Thời báo Hoàn cầu.

Trong một phản ứng hiếm hoi trước sự chỉ trích của công chúng, Dương Đại Tài đã trả lời trong một cuộc phỏng vấn trên kênh Weibo của trang tin Sina cũng trong tháng 8/2012 rằng ông ta đã mua 5 chiếc đồng hồ trong 10 năm qua bằng thu nhập hợp pháp của mình.

Ông làm rõ rằng chiếc đắt nhất là "Montblanc" - một thương hiệu đồng hồ Đức - có giá khoảng 35.000 RMB (126 triệu VNĐ), không phải "Vacheron Constantin", đồng thời nói thêm rằng bốn chiếc đồng hồ còn lại có giá từ 10.000 đến 20.000 RMB (36 – 72 triệu VNĐ) mỗi chiếc.

Dương giải thích rằng ông ta mỉm cười tại hiện trường vụ tai nạn xe buýt vì một số đồng nghiệp đang có thái độ rất gay gắt và ông ta muốn làm dịu bầu không khí căng thẳng.

Tuy nhiên, câu trả lời của Dương Đại Tài không xoa dịu được sự phẫn nộ của công chúng.

Sau cuộc phỏng vấn trực tuyến, sáu bức ảnh khác của Dương khi đang đeo đồng hồ của các thương hiệu khác nhau đã được chia sẻ trực tuyến.

Sau đó, theo trang The Paper (Trung Quốc), có người đã gửi đơn đến Sở Tài chính tỉnh Thiểm Tây, yêu cầu công khai mức lương hàng năm của Dương Đại Tài.

Ủy ban Kiểm tra Kỷ luật tỉnh Thiểm Tây đã vào cuộc ngay lập tức và tuyên bố vào tháng 9/2012 rằng Dương Đại Tài đã vi phạm kỷ luật nghiêm trọng.

Đến tháng 2/2013, Dương Đại Tài đã bị khai trừ khỏi đảng và phải hầu tòa, sau đó bị kết án 14 năm tù.

"Sức mạnh vi mô" của cộng đồng mạng

Tuy nhiên, Thời báo Hoàn Cầu đưa tin, "cuộc săn lùng đồng hồ" của các quan chức vẫn chưa kết thúc.

Triệu Thiết Chùy - cựu Phó Giám đốc Cục An toàn Lao động Nhà nước kiêm Giám đốc Cục An toàn Mỏ than Nhà nước Trung Quốc, người đã bị cách chức vào tháng 2/2011 – cũng trở thành mục tiêu của cuộc săn lùng đồng hồ trực tuyến. Những bức ảnh cho thấy ông ta đã đeo nhiều đồng hồ khác nhau trong 18 lần khác nhau đã được chia sẻ trên mạng.

"Hầu hết cư dân mạng không thực sự quan tâm đến số lượng hoặc giá trị thực tế của những chiếc đồng hồ này", một người dùng mạng xã hội tên là Huazong nói với Thời báo Hoàn cầu. "Những gì họ cần chỉ là một kênh để trút giận về nạn tham nhũng."

Tân Hoa Xã đưa tin, Đường Viễn Thanh - giáo sư về truyền thông và dư luận xã hội tại Đại học Truyền thông Trung Quốc – cho biết, các blog nhỏ đã hợp nhất thành "sức mạnh vi mô" của riêng chúng, khi được sử dụng tập thể, chúng sẽ trở thành một công cụ mạnh mẽ.

Theo Thời báo Hoàn cầu, Chu Cửu Canh - cựu Giám đốc Văn phòng Bất động sản quận Giang Ninh, thành phố Nam Kinh, tỉnh Giang Tô, Trung Quốc – cũng đã trở thành mục tiêu của một cuộc truy lùng trực tuyến vào tháng 12/2008, ngay sau khi cộng đồng mạng tức giận trước phát biểu của ông ta rằng những nhà phát triển bất động sản bán nhà dưới giá xây dựng phải bị trừng phạt.

Hình ảnh về những điếu thuốc lá đắt tiền, đồng hồ xa xỉ và xe limousine của Chu đã sớm được chia sẻ trực tuyến và Chu đã bị cách chức chỉ nửa tháng sau đó sau cuộc điều tra sơ bộ của cơ quan kỷ luật địa phương.

Vào tháng 10/2009, Chu Cửu Canh bị kết án 11 năm tù vì nhận hối lộ hơn 1 triệu RMB (3,6 tỷ VNĐ), China News Service đưa tin.

 (Theo Thời báo Hoàn cầu)