Khủng hoảng nhân sự cấp cao: Đến Meta cũng 'chảy máu' chất xám

Trong những năm gần đây, làn sóng sa thải, thay đổi bộ máy lãnh đạo cấp cao đang tạo ra một cuộc khủng hoảng nhân sự chưa từng có trong giới doanh nghiệp toàn cầu. Theo báo cáo của Challenger, Gray & Christmas, chỉ riêng trong quý I năm 2025, đã có 646 CEO tại Mỹ rời bỏ vị trí – con số kỷ lục kể từ khi dữ liệu này được theo dõi từ năm 2002. Tỷ lệ thay đổi CEO tại các công ty thuộc chỉ số S&P 500 dự kiến đạt 14,8% trong năm nay, vượt xa mức trung bình 11,3% kể từ năm 2001, theo Business Insider.

Nguyên nhân của xu hướng rất đa dạng: từ áp lực đổi mới chiến lược, kỳ vọng cao từ hội đồng quản trị, đến sự mệt mỏi và thay đổi ưu tiên cá nhân của các lãnh đạo. Theo khảo sát của Fortune, nhiều CEO rời bỏ vị trí do kiệt sức, áp lực từ chuyển đổi công nghệ như AI và những yêu cầu ngày càng cao về trách nhiệm xã hội, môi trường.

Một yếu tố đáng lo ngại là sự sụt giảm trong công tác chuẩn bị nhân sự kế thừa. Chỉ 21% các tổ chức có kế hoạch tìm người kế nhiệm CEO chính thức, theo báo cáo của Deloitte năm 2023. Thiếu hụt này khiến các công ty phải tìm kiếm lãnh đạo từ bên ngoài. Chẳng hạn, năm 2024, 44% CEO mới tại các công ty thuộc chỉ số S&P 1500 là người được tuyển từ bên ngoài – tỷ lệ cao nhất kể từ năm 2000.

Thay đổi trong bộ máy lãnh đạo cấp cao không chỉ ảnh hưởng đến chiến lược mà còn tác động mạnh mẽ đến văn hóa nội bộ, tinh thần nhân viên. Nghiên cứu của CGLytics cho thấy, cứ mỗi 3 hoặc nhiều hơn các lãnh đạo cấp cao rời đi trong một năm, hiệu suất cổ phiếu của công ty đó sẽ giảm đáng kể.

Câu chuyện tại Meta là ví dụ điển hình.

Suốt 1 năm qua, tập đoàn công nghệ sở hữu Facebook, Instagram và WhatsApp này đã chứng kiến nhiều biến động mạnh mẽ trong đội ngũ lãnh đạo cấp cao. Từ các giám đốc kỹ thuật, vận hành cho tới những nhân sự chủ chốt trong bộ phận AI và sản phẩm, nhiều cái tên kỳ cựu đã rời khỏi công ty, nhường chỗ cho thế hệ lãnh đạo mới trong bối cảnh Meta đang chuyển mình mạnh mẽ theo hướng “AI-first”. Thay đổi không chỉ đơn thuần là luân chuyển nhân sự, mà là biểu hiện rõ nét cho tham vọng định vị lại chiến lược, văn hóa và cấu trúc quyền lực dưới bàn tay của Mark Zuckerberg.

Một trong những sự kiện đáng chú ý nhất là sự ra đi của Sheryl Sandberg, COO huyền thoại của Meta. Sau 14 năm gắn bó, Sandberg rời công ty vào cuối năm 2022, để lại khoảng trống lớn về quản trị, truyền thông và đối ngoại. Sandberg không chỉ là cánh tay phải đắc lực của Zuckerberg mà còn là biểu tượng cho sự phát triển của Facebook từ một startup thành một “đế chế truyền thông xã hội”. Việc bà rút lui đánh dấu bước ngoặt rõ rệt: Zuckerberg giờ đây nắm toàn quyền điều hành, ít chia sẻ quyền lực hơn và hướng Meta theo mô hình tập trung.

Tiếp nối làn sóng ấy, hàng loạt lãnh đạo kỳ cựu khác lần lượt rời ghế, như CTO Mike Schroepfer (2022), giám đốc sản phẩm Chris Cox (rời đi năm 2019 rồi trở lại năm 2020), và gần đây nhất là giám đốc tài chính David Wehner, người chuyển sang vị trí chiến lược mới trong nội bộ. Trong khi đó, Andrew Bosworth (Boz) – một trong những người thân tín nhất của Zuckerberg – được giao trọng trách lãnh đạo mảng công nghệ và thực tế ảo, vốn là trung tâm của chiến lược metaverse đầy tham vọng. Ahmad Al-Dahle, người từng giữ vai trò kỹ sư cao cấp tại Apple, cũng được Meta chiêu mộ để dẫn dắt bộ phận AI.

Song song với việc tái cấu trúc nhân sự, Mark Zuckerberg đang thay đổi cách Meta vận hành ở cấp cao. Trước đây, công ty có một hệ thống phân tầng với nhiều lớp lãnh đạo trung gian, nhưng hiện nay đang được tinh giản nhằm đẩy nhanh tốc độ ra quyết định và tăng cường quyền kiểm soát từ CEO. Trong cuộc phỏng vấn với The Verge, Zuckerberg từng nhấn mạnh: “Chúng tôi cần mô hình phẳng hơn, hiệu quả hơn và lấy sản phẩm làm trung tâm. Điều đó đòi hỏi những người lãnh đạo không chỉ giỏi quản trị mà còn phải thực chiến.”

Thay đổi nhân sự tại Meta gắn liền với chiến lược cạnh tranh trong lĩnh vực trí tuệ nhân tạo. Trong năm 2024 và đầu 2025, Meta đã đầu tư hàng chục tỷ USD vào phát triển mô hình AI mã nguồn mở như LLaMA, cạnh tranh trực tiếp với OpenAI và Google DeepMind. Để phục vụ chiến lược này, Meta tăng tốc tuyển dụng các chuyên gia AI đầu ngành, đồng thời điều chuyển các giám đốc sản phẩm cũ không còn phù hợp sang các vai trò phụ trợ hoặc rời khỏi công ty.

Tuy nhiên, làn sóng thay đổi lãnh đạo cũng đặt ra nhiều câu hỏi về sự ổn định nội bộ và khả năng gắn kết văn hóa doanh nghiệp. Theo Business Insider, một số cựu lãnh đạo cho biết áp lực từ Zuckerberg hiện nay lớn hơn bao giờ hết, khi mọi quyết định đều tập trung vào tốc độ – đôi khi đánh đổi cả sự bền vững. Một cựu giám đốc nhân sự giấu tên nhận định: “Meta đang quay trở lại mô hình khởi nghiệp siêu tập trung, nhưng với quy mô toàn cầu – điều đó cực kỳ rủi ro nếu không có bộ máy hỗ trợ vững vàng.”

Tóm lại, sự thay đổi lãnh đạo cấp cao tại Meta không chỉ là kết quả của biến động ngành công nghệ mà còn là chiến lược chủ động tái cấu trúc của chính Mark Zuckerberg. Trong cuộc đua công nghệ mới – đặc biệt là AI và metaverse – Meta đang chọn cách “tăng tốc bằng mọi giá”, nhưng liệu mô hình quyền lực tập trung và đổi mới liên tục có giúp Meta giữ vững vị thế, hay sẽ tạo ra khoảng trống kế thừa và rủi ro nhân sự?

Theo: The Verger, Business Insider