"Đổ cho giá điện thấp khiến các Tổng công ty của EVN khó CPH là phải xem lại"

Tóm tắt:

Chuyên gia kinh tế Ngô Trí Long cho rằng:

- Việt Nam hội nhập sâu thì giá trong nước phải hòa đồng với giá thế giới và việc so sánh giữa giá trong nước với giá của các nước trên thế giới là cần thiết nhưng không phải mọi sản phẩm đều so sánh.

- Một trong những nguyên nhân khiến ngành điện chậm phát triển là do thiếu vốn, quản trị hạn chế.

- Nếu đổ cho khó khăn CPH là do giá điện thấp cần xem xét lại và đó là lý do chưa thật sự thỏa đáng.

Theo ông Ngô Trí Long, Việt Nam hội nhập sâu thì giá trong nước phải hòa đồng với giá thế giới và việc so sánh giữa giá trong nước với giá của các nước trên thế giới là cần thiết nhưng không phải mọi sản phẩm đều so sánh.

“Như với xăng dầu do Việt Nam phải nhập khẩu tới hơn 70% nên so sánh với giá thế giới là đúng. Tuy nhiên, với giá điện hiện còn độc quyền, cạnh tranh thì do thị trường quyết định nhưng khi kinh doanh độc quyền thì giá là do nhà nước quyết định. Như vậy, khi EVN tuyên bố giá điện lên 8,5 cent/kWh là chưa bằng giá trần thì đó là sự so sánh khập khiễng.

Theo ông Long, nâng giá thường dựa vào giá đầu ra mà không tính vào giá đầu vào hiện giá các nguyên liệu đầu vào của nước ta còn thấp; ví dụ như: Lương, năng suất lao động, bảo hiểm rủi ro trong quá trình sử dụng điện ta không có...EVN so sánh giá thành đầu ra mà không so sánh giá thành đầu vào, đây là bất hợp lý nên đã không khuyến khích nhà đầu tư nước ngoài đầu tư vào lĩnh vực điện của Việt Nam.

“Việt Nam có gần 40% thuỷ điện mà giá thành điện chỉ bằng một nửa giá điện hoá thạch của Singapore do đó EVN không nên so sánh mà cần phải biết chia sẻ, tạo điều kiện nâng cao năng suất lao động, có hiệu quả hơn với chi phí giá thành thấp” – Ông Long nói.

Nói về việc trong năm 2015 này nhiều tổng công ty phát điện thuộc EVN sẽ tiến hành cổ phần hóa liệu tăng giá điện có sức hút để đẩy nhanh CPH số tổng công ty này hay không?

Ông Long bày tỏ ý kiến của mình là, một trong những nguyên nhân khiến ngành điện chậm phát triển là do thiếu vốn, quản trị hạn chế. Đòi hỏi cấp bách hiện nay là CPH, đặc biệt là CPH các tổng công ty phát phát điện - Genco. Nút thắt là do giá điện thấp khiến CPH chưa nhanh là chưa thuyết phục.

“Vì giá điện hiện nay đã theo cơ chế giá thị trường với sản phẩm độc quyền, nghĩa là nhà nước tính toán chi phí hợp lý và lợi nhuận hợp lý. Khó khăn hiện nay không phải giá điện. Điện lợi nhuận thấp nhưng mức độ rủi ro hạn chế, nên tương đối an toàn. Tôi cho rằng khó khăn là do quy mô vốn tài sản của 3 tổng công ty này quá lớn, khó có nhà đầu tư nào đủ vốn hấp thụ số vốn này. Trong khi đó, hiệu quả hạn chế, nguồn nhân lực kém…” – Ông Long nói.

Ông Long kết luận: Nếu đổ cho khó khăn CPH là do giá điện thấp cần xem xét lại và đó là lý do chưa thật sự thỏa đáng.

Đứng ở góc độ quản lý giá Cục trưởng Nguyễn Anh Tuấn (Cục quản lý giá – Bộ Tài chính) cho biết: Quan điểm của Chính phủ là phải tính toán giá điện theo thị trường và tùy từng thời điểm.

Còn theo EVN giá điện hiện nay mới tiệm cận theo giá thị trường, vẫn còn khoản lỗ treo lại. Khi nào các khoản lỗ này hạch toán hết thì giá điện mới theo thị trường.

“Đợt điều chỉnh giá điện vừa qua tăng thêm 7,5% thì được phân bổ cho các hộ kinh doanh, Nhà nước chi NSNN bù đắp cho các hộ nghèo với 50kWh đầu tiên, theo tính toán NSNN phải bù chi 153 tỷ đồng/năm” – Ông Tuấn lấy dẫn chứng.

Khánh Nhi