Mỹ tung đòn trừng phạt mạnh nhất từ trước tới nay vào một quốc gia châu Á: Đánh vào mạng lưới kinh doanh dầu mỏ, quyết chặn dòng chảy dầu thô đang hướng đến Trung Quốc

Bộ Tài chính Mỹ vừa tung ra một làn sóng trừng phạt toàn diện nhắm vào một mạng lưới rộng lớn các công ty và cá nhân bị cáo buộc tạo điều kiện cho xuất khẩu dầu mỏ và hóa dầu của Iran vi phạm các lệnh trừng phạt hiện hành. Được công bố vào ngày 6/6, nước đi này của Mỹ đã tấn công vào cơ sở hạ tầng tài chính và hậu cần hỗ trợ cho hoạt động buôn bán năng lượng ngầm của Iran, đặc biệt là xuất khẩu dầu thô sang châu Á.

Nhân vật trung tâm của lệnh trừng phạt này là 2 công ty Nasser Zarrin Ghalam and Partners Company, có trụ sở tại Tehran. Mỹ cho rằng các công ty này đã điều phối các giao dịch dầu mỏ bất hợp pháp thông qua một mạng lưới các công ty “ma”. Hàng chục thực thể này được đăng ký tại Hồng Kông, Các Tiểu vương quốc Ả Rập Thống nhất và Iran, thường sử dụng bí danh và địa chỉ vỏ bọc để che giấu nguồn gốc Iran và cho phép vận chuyển dầu thông qua các tài liệu giả mạo.

Hai công ty có trụ sở tại UAE—ACE Petrochem FZE và Moderate General Trading LLC—đã bị trừng phạt vì có liên hệ trực tiếp với National Iranian Tanker Company (NITC), một thực thể bị đưa vào danh sách đen đóng vai trò trung tâm trong bộ máy xuất khẩu dầu thô của Iran. Cả hai công ty đều bị cáo buộc tạo điều kiện cho việc vận chuyển và thanh toán dầu thô thông qua các tuyến đường biển và tài chính được thiết kế để tránh bị phát hiện.

Một thực thể quan trọng khác là Công ty Kimia Sadr Pasargad, có trụ sở chính tại Tehran, được xác định là một bên đóng vai trò quan trọng trong lĩnh vực xuất khẩu hóa dầu của Iran. Hiện tại, công ty này cũng phải đối mặt với các lệnh trừng phạt thứ cấp, cắt đứt các giao dịch bằng USD và đe dọa các đối tác nước ngoài với những hình phạt.

Hồng Kông đóng vai trò là trung tâm tài chính cho phần lớn hoạt động này. Các công ty vỏ bọc như PrettyAndy Trading Limited và Golden Pen General Trading LLC đã bị trích dẫn vì vai trò của họ trong việc rửa tiền và che giấu nguồn gốc hàng hóa.

Động thái này của Mỹ nhằm thắt chặt dòng dầu bị trừng phạt của Iran vào thời điểm Tehran được cho là đang tăng xuất khẩu sang Trung Quốc và các nước châu Á khác thông qua các bên trung gian. Mỹ dường như quyết tâm phá vỡ các mạng lưới giải pháp thay thế năng lượng của Iran—đặc biệt là những mạng lưới có phạm vi tiếp cận các trung tâm thương mại lớn của châu Á.

‏Theo báo cáo của Vortexa, trong tháng qua, Iran chỉ xuất khẩu khoảng 1,1 triệu thùng dầu thô mỗi ngày sang Trung Quốc. Con số này giảm 20% so với cùng kỳ tháng 5 năm 2024. Nếu so với tháng 4, lượng dầu xuất khẩu thậm chí thấp hơn khoảng 400.000 thùng mỗi ngày.